1- Zekatın Farz Olması ve
Zekat ile ilgili Gerekli Şeyler
(:-793-:) Amr b. Hazm anlatıyor: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve
Sellem, Yemen halkına bir mektup yazdı. Bu mektubun içerisinde farzlar,
sünnetler ve diyetler bulunan bir mektubu Amr b. Hazm'la birlikte gönderdi ve
bunlar Yemen halkına okundu. Mektubun nüshası şöyleydi:
"Rahman ve Rahim
olan Allah'ın adıyla. Nebi Muhammed s.a.v.'den Şurahbil b. Abdi KülaI, Haris b.
Abdi KülaI, Nuaym b. Abdi KülaI'e. Zi Ruayn, Meafir ile Hemdarı'ın yardımcı
krallarına. Bundan sonra (Bizans diyarından dönüşümüzde) elçiniz (bize) geri
döndü. Ganimetlerden Allah'ın beşte bir hakkını verirseniz, Allah, mu'minlerin
üzerine; akardan (araziden) elde edilenlerde onda bir (öşür) vermeyi, yağmur
sularının, akarsuların ve pınarların suladığı (arazilerden elde edilen ürün)
beş vesk'e ulaştığında da onda bir (öşür) vermeyi ve kovalar ile dolaplarla
sulanan (arazilerden elde edilen ürün) beş vesk'e ulaştığında ise onda birin
yarısı (yani yirmide bir öşür) vermeyi farz kılmıştır. (Develerin zekatında)
24'e kadar her beş saime (otlakta beslenen) devede bir koyun (zekat olarak
verilir).
Deve sayısı; 25'ten,
35'e kadar olursa bunlara bir yaşını doldurmuş dişi bir deve zekat vardır.
Develer 35'e ulaştığında eğer bir yaşını doldurmuş dişi bir deve bulunmazsa o
zaman iki yaşını doldurmuş erkek bir deve zekat vardır. otuz altı'dan, kırk
beş’e kadar ise bunlara iki yaşını doldurmuş dişi bir deve zekat vardır.
46'dan, 60'a kadar
olursa bunlara üç yaşını doldurmuş erkek deveye çekilebilen üç yaşını doldurmuş
bir dişi deve zekat vardır. 61'den, 75'e kadar olursa bunlara dört yaşını
doldurmuş dişi bir deve zekat vardır. 76'dan, 90'a kadar olursa bunlara iki
yaşını doldurmuş iki dişi deve zekat vardır. 91'den, 120'ye kadar olursa
bunlara erkek deveye çekilebilen üç yaşını doldurmuş iki dişi deve zekat
vardır. Eğer sayı 120'den fazla ise her 40 deve için iki yaşını doldurmuş bir
dişi deve vardır, her 50 deve için ise erkek deveye çekilebilen üç yaşını
doldurmuş bir dişi deve vardır.
Her 30 sığır için iki
yaşına basmış erkek veya dişi bir buzağı vardır. Her 40 sığır için ise bir inek
vardır. (Koyunların zekatında ise) saime olanlarlotlaklarda beslenenler 40'tan
120 koyuna kadar bir koyun, eğer 120'den fazla olursa, 200'e kadar 2 koyun
vardır. Eğer 200'den fazla olursa 300'e kadar (her 100 koyuna bir koyun olmak
üzere) üç koyun zekat vardır. Eğer (301'den) daha fazla olursa her 100 koyunda
bir koyun zekat vardır. Zekatta; yaşlı, zayıf, kusurlu davar ve (koç ve teke
gibi) döl hayvatiı alınmaz. (Zekatta) ayrı olan mal, bir araya toplatılmaz.
Toplu olan malda, (artar veya eksilir) korkusuyla ayrıştırılmaz. İki halıtin
(ortak) malından alınan zekat hususunda ikisi aralarında hisselerine göre
hesaplaşırlar.
(Paraların zekatında
ise) her 5 ukiyye gümüşe, bir gümüş zekat vardır. Daha fazla olursa her 40
dirhem (gümüş paraya) bir dirhem (gümüş para) zekat vardır. Beş ukiyyenin
aşağısında (kalan gümüş para için) ise hiçbir zekat yoktur. Her 40 dinar (altın
paraya da) bir dinar (altın para) zekat vardır.
Zekat, Muhammed s.a.v.'e
ve O'nun ev halkına helal değildir. Çünkü zekat ancak mu'minlerin fakirlerine
ve Allah yolunda çalışanlara vermek üzere onların kendileri / gönülleri bununla
arıtılmaktadır/ temizlenmektedir.
Köle de, ekili arazi de
ve ekili arazinin onda bir oranında zekatı vermek gerektiğinde işçileri için de
zekat yoktur. Müslüman köle ile onun atında da (zekat adına) hiçbir şey yoktur.
Kıyamet günü Allah
katında büyük günahların en büyüğü; Allah'a şirk koşmak, haksız yere mu'min bir
kadının canına kıymak, düşmana hücum sırasında Allah yolundan kaçmak,
anne-babaya isyan etmek, evli kadına iftirada bulunmak, sihir öğretmek, faiz
yemek ve yetimin malını yemektir.
Umre, Hacc-ı Asğar
(küçük hac)dır Kur'an'a ancak temiz olan kimse dokunsun. Evlenmeden önce hiçbir
boşama gerçekleşmez. Satın alınmadan önce de hiçbir köle azadı meydana gelmez.
Sizden birisi, iki omuzu
arasında (gidip gelebilecek şekilde geniş) olmadığı müddetçe tek giysi
içerisinde asla namaz kılmasın. Kişinin (cinsel organı) ile gök arasında (avret
yerini örtecek) bir engel olmadığı müddetçe bir tek giysiye asla bürünmesin.
Biriniz, bir parçası yerde sürünen bir tek giysi içerisinde asla namaz
kılmasın.
Sizden birisi, saçını
başının tepesinde toplamış vaziyette asla namaz kılmasın.
Öldürülenin
velilerinin/yakınlarının razı olması hali hariç kim bir mu'mini bir kanıt olmaksızın
rastgele öldürürse o kişi kısas gereği öldürülür. Kişi(nin öldürülmesi
durumunda) diyet, 100 devedir. Burun tamamen kesilirse tam diyet ödenir. Dilin
kesilmesinde, tam diyet vardır. İki dudağın kesilmesinde, tam diyet vardır. İki
yumurtanın (testisin) tahrip edilmesinde, tam diyet vardır. Cinsel organın
kesilmesinde, tam diyet vardır. Bilek kemiğinin kırılmasında, tam diyet vardır.
İki gözün kör edilmesinde, tam diyet vardır. Bir ayak için, yarım diyet
gerekir. Beyin zarına varan yaralamalarda üçte bir diyet vardır. Kafayı ve
karnı delecek yaralamalarda, üçte bir diyet vardır. Kemikleri yerlerinden
oynatan yaralamalarda ise on beş deve diyet vardır. Elin ve ayağın her bir
parmağında onar deve diyet vardır. Di§in diyeti, beş devedir. Kemiğe ulaşan yaralamalarda
diyet, beş devedir. Kadını öldüren erkek kısas yapılarak öldürülür. Diyeti
dinar (altın) olarak vermek isteyenler, bin dinar altını verirler."
Ebu Hatim der ki:
Haberin metni, Hamid b. Muhammed b. Şuayb'a aittir. (Hadisin rayisi olan)
Süleyman b. Davud,
Dımeşk / Şam halkından güvenilir bir kimse olan Süleyman b. Davud
el-Havlanl'dir. (Hadisin diğer bir rayisi olan) Süleyman b. Davud el-Yemami işe
yaramaz bir ravidir. Ancak ikisi de birlikte (bu hadisi) Zühri'den rivayet
etmişlerdir.
- - -
İsnadı zayıftır. Ibn
Hibban 8/180 (6525), Hakim (1/395-397), Beyhaki, Siinen (8/73), Tahavi (2/34)
ve Beyhaki. Sünen (4/89)